Lịch sử thờ cúng Thần Tài ở Việt Nam

thần tài

Tóm tắt: Thần đất và thần tài là tín ngưỡng dân gian phổ biến ở Việt Nam, sự hình thành và phát triển chịu ảnh hưởng của tín ngưỡng dân gian Trung Quốc, trong quá trình tìm hiểu và đồng hóa, thần đất và thần tài được tôn thờ trên mặt đất cùng một lúc. Trên cơ sở phân tích nguồn gốc tín ngưỡng Thần tài, Thần đất ở Việt Nam, người ta đã phân tích nguyên nhân tạo nên đặc điểm của tín ngưỡng thờ cúng, cho rằng đó là do Việt Nam đã tiếp thu tín ngưỡng Thần tài của dân gian Trung Hoa. , niềm tin vào thần Tài, và quan niệm ngũ hành của Đạo giáo, Thần Tài có ảnh hưởng giúp đón tài lộc về cho gia chủ.

Trung Quốc và Việt Nam có sông liền sông núi liền núi, có lịch sử giao lưu văn hóa lâu đời. Phần phía Bắc của Việt Nam thuộc quyền quản lý của triều đại phong kiến ​​Trung Quốc trong 1182 năm, sau khi giành được độc lập vào năm 968, Việt Nam vẫn duy trì mối quan hệ độc tôn với Trung Quốc trong 897 năm. Nền nông nghiệp của Việt Nam chủ yếu là trồng lúa, và nền văn minh của nó cũng giống như nền văn minh canh tác của Trung Quốc. Vì những lý do lịch sử, địa lý và văn hóa, mối quan hệ giữa Việt Nam và Trung Quốc rất khăng khít. Vì vậy, Việt Nam đã chịu ảnh hưởng sâu sắc của Trung Quốc về tín ngưỡng trời đất, tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên, hệ thống xã hội, phong tục tập quán và tâm lý nhận thức.

Tín ngưỡng dân gian là một hiện tượng văn hóa dân gian với tín ngưỡng thờ cúng ma, thần làm cốt lõi sinh ra trong một nền tảng kinh tế, xã hội, văn hóa cụ thể. Khác với tín ngưỡng dân gian Trung Quốc đặt Thần Tài trên tủ cao, Việt Nam đồng thời đặt tín ngưỡng dân gian vào thần đất và đồng thời tín ngưỡng dân gian vào thần tài trên mặt đất. Hiện tượng văn hóa này khá đặc biệt, và bài viết này cố gắng phân tích nguyên nhân của nó.

1. Nguồn gốc của tín ngưỡng thần đất của Việt Nam

Thần đất, được dân gian Trung Quốc tôn vinh là “phúc thần”. Tổ tiên hiến đất làm cộng đồng, cúng tế cho mùa màng. Sự xuất hiện của thần đất bắt nguồn từ tục thờ đất trong xã hội nông nghiệp. Phong tục dân gian xưa cúng tế thần đất để bảo vệ môi trường, con người và thu hoạch mùa màng. Trong các tín ngưỡng dân gian ở Việt Nam, thần đất là một trong những tín ngưỡng đất đai sớm nhất và quan trọng nhất.

Thông qua ngôn ngữ, chúng ta có thể nhìn thấy hiện tượng văn hóa đằng sau nó. Thần đất trong tiếng Việt là từ Hán Việt, "thần" Là từ Hán Việt "土", "đất" là từ Hán Việt "地"; hay được gọi là thần đất, từ này thuộc về những từ được ghép bởi từ Hán Việt và từ thuần Việt, "thần" là từ Hán Việt "shen", và "Đất" là từ thuần Việt " đất đai ”. Các từ biểu thị "đất " trong tiếng Việt bao gồm cả từ Hán Việt và từ thuần Việt. Tổ tiên người Việt Nam vốn dựa vào nông nghiệp, làm nông nghiệp đã có những hiểu biết ban đầu về đất đai và sản sinh ra từ thuần Việt “Đất”. Từ "Thần" trong tiếng Việt chỉ có từ Hán Việt, không có từ thuần Việt. Sự di cư của các dân tộc và giao tiếp của con người trước hết cần sử dụng ngôn ngữ Tổ tiên người Việt Nam chịu ảnh hưởng của ngôn ngữ và văn hóa Trung Quốc, ngôn ngữ của Việt Nam đã hấp thụ từ ngữ vay mượn của Trung Quốc. Tiếng Việt và tiếng Trung trở thành một bộ phận không thể tách rời.

Rất khó xác định tín ngưỡng thần đất du nhập vào Việt Nam từ khi nào. Theo sử liệu, vào năm 214 trước Công nguyên, nhà Tần đã đánh bại các bộ tộc Nam Việt và thành lập ba quận Quế Lâm, Nam Hải và Tương Quân ở khu vực Lĩnh Nam. Chính quyền trung ương của nhà Tần đã bổ nhiệm Ren Xiao làm Quận trưởng Nam Hải, và Triệu Đà làm Thẩm phán quận Long Xuyên quận Nam Hải, và "Qin Shixiao và Tu đã lãnh đạo 500.000 đệ tử và đánh bại Wuling." Điều này thúc đẩy sự phát triển của văn hóa Lĩnh Nam và Đồng bằng Trung tâm. Sự giao lưu cũng thúc đẩy sự phát triển của xã hội và văn hóa địa phương. Các tướng của nhà Tần là Ren Xiao và Triệu Đà đi về phía nam đến Bách Việt: "Shi Xiao tướng quân chủ thuyền ở Xiaojiang, xúc phạm thần đất, và bệnh tật trở về." Trong những năm cuối cùng của triều đại nhà Tần, Triệu Đà lợi dụng cuộc nổi dậy của Chen Sheng và Wu Guang để thiết lập chế độ ly khai địa phương "Nam Việt" ở Lĩnh Nam, và ông trở thành vua và thành lập Jiaozhi và Jiuzhen County, mà là khu vực đồng bằng sông Hồng ở miền Bắc Việt Nam ngày nay.

Theo ghi chép của "Việt Nam sử lược", Trung Quốc cổ đại thời bấy giờ có tục thờ trời, đất, mặt trời, mặt trăng, núi, sông, rừng, đá và có các tín ngưỡng dân gian như "thánh" và thờ cúng tổ tiên. Triệu Đà tự lập mình là Ông hoàng của Nam Việt và mang văn hóa Đồng bằng Trung tâm đến khu vực địa phương. “Sách Lễ” ghi: “Hội, nên cách của thần và đất.” “Kính hiếu” ghi: “Cộng đồng cũng là thần của đất. Đất quá rộng, không thể tế lễ, vậy đất đai được đóng lại như một cộng đồng để đền đáp công lao. "Ngoài ra." "Sách Nghi lễ · Luật tế lễ" ghi: "Chôn ở Taizhe, hy sinh cho đất." "Zhou Li - Da Zongbo" ghi: "Hy sinh cho đồng cỏ có máu "Đất cưu mang vạn vật là sự sống và lao động của con người. Về cơ bản, đất nuôi dưỡng những con người cần cù" phơi mặt cho hoàng thổ, lưng cho trời ". Việt Nam từ xa xưa đã dựa vào nông nghiệp nên tổ tiên từ lâu đã coi đất, nền văn minh nông nghiệp sơ khai đã đặt nền móng cho tục thờ đất. Vì vậy, theo sử liệu, khi nhà Tần và Triệu Đà thành lập chế độ ly khai địa phương "Nam Việt", Việt Nam đã bắt đầu có tín ngưỡng đất đai.

2. Nguồn gốc của tín ngưỡng thờ thần tài ở Việt Nam

Thần Tài là vị thần cai quản sự giàu sang phú quý của con người, niềm tin vào Thần giàu có thể hiện mong muốn và tầm nhìn của người xưa về một cuộc sống tốt đẹp hơn. Mỗi khi khao khát cuộc sống bình yên, ấm no, nhất là khi năng suất lao động thấp, người ta thường gán cho thần tài những yếu tố không kiểm soát được trong đời sống kinh tế xã hội để mong muôn sống một cuộc sống hạnh phúc.

Thần Tài trong tiếng Việt, "thần" là từ Hán Việt "thần", "tài" là từ Hán Việt "tài sản, của cải", cả hai hình thái đều là tiếng Hán. và tiếng Việt, chỉ là trật tự từ bị đảo ngược theo thói quen ngữ pháp của người Việt, với từ đứng đầu là "thần" ở phía trước và từ "tài" ở phía sau. Trên thực tế, tiếng Việt có từ thuần Việt là "của cải”có nghĩa là tài sản, của cải, tuy nhiên trong quá trình giao lưu văn hoá và sử dụng ngôn ngữ, con người đã không hình thành giống như vị thần đất nói trên. kết hợp từ và tạo ra từ mới, nhưng chỉ chọn lọc từ Hán Việt, tôi tin rằng đây là cách diễn đạt được người Việt Nam chấp nhận và công nhận.

Khi nghiên cứu về nguồn gốc của niềm tin vào Thần giàu có, một học giả Trung Quốc cho rằng: "Trong hệ thống các vị thần trong tín ngưỡng dân gian, Thần giàu là một trong những vị thần mới nhất, và nguồn gốc của Thần giàu có chỉ có thể là bắt nguồn từ thời Bắc Tống. " Người ta tin rằng tín ngưỡng dân gian về thần tài ở Việt Nam có nguồn gốc từ Trung Quốc và do Hoa kiều từ Phúc Kiến và Quảng Đông mang vào trong thế kỷ 16 đến thế kỷ 17. Vào thời điểm đó, một số lượng lớn người Hoa đã đến Đông Nam Á, một số đến Việt Nam làm ăn, sinh sống và định cư tại Việt Nam, họ đã mang theo văn hoá Trung Hoa và làm cho tín ngưỡng dân gian Trung Hoa trong đó có tín ngưỡng Thần Tài lan rộng trong Việt Nam. Sau này, hình tượng các vị thần phú quý như Bigan, Phạm Lãi, thần tài Triệu Công Minh, Quan Vũ được lưu truyền rộng rãi ở Việt Nam và được người dân yêu thích.

3. Vì sao người Việt thờ thần đất, thần tài trên đất.

Thần Tài ở Việt Nam không đặt trên bục cao để thờ cúng mà được đặt dưới đất và thờ chung với Thần Đất, tạo thành đặc điểm là Thần Đất và Thần Tài được cúng chung với nhau. Theo đặc điểm bài trí của từng gia đình, bài vị Thần đất, Thần tài nhìn chung có thể đặt ở bên trái cửa ra vào, bên phải cửa ra vào hoặc các vị trí khác dựa vào tường, bài vị quay mặt vào cánh cửa. Nhưng dù đặt ở đâu cũng phải chú ý đến vị trí ổn định và sự trong lành, sạch sẽ của môi trường xung quanh, tức là gia đình sẽ an khang phát tài.

Trong xã hội canh tác truyền thống, vật chất dồi dào đến từ việc người dân lao động dùng chân để đo đất và dùng tay để làm việc. Người Việt Nam đặt thần đất và thần tài cùng lúc để đảm bảo an toàn cho nhà cửa và rước tài lộc vào nhà. Nhà sử học Việt Nam Minh Chính chỉ ra: Trong dân gian Việt Nam, tôn ti trật tự của Nho giáo được trộn lẫn với sự dung thứ thụ động của Phật giáo và sự mê tín của Đạo giáo và Phong thủy. Văn hóa Việt Nam đã tiếp thu quan niệm ngũ hành của Đạo giáo ở Trung Quốc, theo thuyết ngũ hành "mộc, hỏa, thổ, kim, thủy", người ta tin rằng của cải bắt nguồn từ đất, và thần tài được đặt trên mặt đất để ngưng tụ tinh khí của đất, để phát huy tốt hơn khả năng tạo ra của cải. Không thể không có đất. Thần tài thổ địa, thần tài cai quản đất đai, tài lộc, mong sao mang lại sinh khí, hy vọng cho gia đình. Ngoài ra, theo ngũ hành “trung tâm là đất”, người Việt tin rằng thần đất bảo vệ cư dân sinh sống ở đây, ông không chỉ là thần nhà của con người mà còn là thần nhà của các vị thần khác. Vì vậy, thần đất không chỉ có chức năng bảo vệ ruộng đồng cho các thành viên trong gia đình mà còn có chức năng giúp thần tài về nhà. Vì vậy, người Việt Nam mong kết hợp được tính huynh đệ, khả năng siêu thoát của thần đất với tài lộc của thần tài, hình thành tín ngưỡng dân gian đồng thời thờ thần đất và thần tài.

Vậy là Bạn đã biết tại sao lại đặt Ban thờ thần tài trên Đất và quay vào trong nhà rồi!!!

Bạn còn thắc mắc gì hãy liên lạc dobaoho.net để cùng trao đổi thêm nhé.

Dobaoho.net chúc cho Quý Vị luôn rước được Thần Tài gõ cửa để không còn lo lắng về của cải vật chất, có một cuộc sống hạnh phúc phú quý!

Quý khách quan tâm các sản phẩm Bảo hộ lao động và PCCC vui lòng liên hệ với chúng tôi theo thông tin bên dưới nhé:

CÔNG TY TNHH DỊCH VỤ VÀ SẢN XUẤT HOÀNG GIANG

Trụ sở chính : 476 Mê Linh, P. Khai Quang, TP. Vĩnh Yên, Vĩnh Phúc

Văn phòng Hà nội: 24 ngõ 62, Mai Động, Q. Hoàng Mai, HN

Hotline: 0962.212.998 - 0978.789.247 - 0211.361.6699

Email: bhldhoanggiang@gmail.com